Enirio-Aralar mendietako abereen eta basoen ustiapena aro berrian zehar

Laburpena

Enirio-Aralarreko mendietako basoek ez dute XVIII. mendera arte ustiapen gogorrik jasango. Ordura arte Batasunetako biztanleek behar zuten egurra soilik ateratzen zuten, ia ustiapen industrialik gabe. XVIII. mendean, beheko aldeko hariztiak agortu zirenean, Enirio-Aralarreko pagoak hasi ziren ustiatzen ikatza, itsasontziak edo arma-kajoiak egiteko. Aldi berean, ordura arte “tokian tokiko” abeltzaintza izan zena, erdi trashumantzia bihurtu zen: kostaldeko eta inguruko artaldeak Enirio-Aralar mendietan hasi ziren uda ematen. Aipatutako bi faktoreek –basoaren ustiapenak eta kanpoko artaldeen etorrerak–, batik bat XVIII. mendearen bukaeran eta XIX. mendearen hasieran, Enirio-Aralarreko basoaren atzerakada eragin zuten. XIX eta XX. mendeetan zehar deforestazioa areagotu egin zen, bertako mendiei gaur egun ezagutzen dugun itxura eman arte.