Euskal Botere Judizial propioaren inguruan: izandakoak, direnak eta beharko luketenak

Laburpena

Arauen sakabanaketaren fenomenoak eragin handia izan zuen euskal lurraldeetan, eta, horren ondorioz, foruak eratu zituzten lurralde bakoitzean. Horiek aplikatzeko Bizkaiko 1526ko Foru Berriak justiziaren antolaketa garrantzitsua jaso zuen, baina gainerako lurraldeek ere indarrean izan zuten beren zuzenbide publiko propioa. Sistema horrek 1834ra arte iraun zuen, ahalik eta Espainiak deuseztatu zuen arte. Hortik aurrera, 1978ko Espainiako Konstituzioak aldarrikatu zuen Autonomien Estatuan Botere Judizial bakarra inposatu zen. Hala ere, Justizia Administrazioari dagokionez, autonomia-estatutu batzuek jasotako subrogazio-klausulak legezkotzat jo zituen Konstituzio Auzitegiak eta deszentralizaziorako aukerak zabaldu zituen. Testuinguru horretan sortzen den eraginkortasunik ezak eta errealitate politikoarekiko egokitasun faltak aldaketen beharra mahaigaineratzen dute.